این روزها عرضه لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق در بازارهای سنندج به وفور به چشم می‌خورد و حتی می‌توان دستفروشانی را در خیابان‌های این شهر مشاهده کرد که در بساط‌های خود مشغول عرضه لوازم آرایشی و بهداشتی هستند که به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شده است و معلوم نیست چه عوارض ناگواری برای مصرف‌کنندگان به همراه داشته باشد.
درحالی که آمار دقیق و رسمی درباره میزان استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی در کشور وجود ندارد، برخی آمارهای غیررسمی حاکی از این است که زنان ایرانی بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی تقلبی هستند. این محصولات با عنوان برندهای معروف آمریکایی و اروپایی عرضه می‌شوند.
براساس آمارهای موجود، تقریبا 80 تا 90درصد از محصولات آرایشی و بهداشتی وارداتی به کشور تقلبی است و در کشورهایی مانند تایلند، چین و ترکیه تولید و با برندهای ساختگی و عمدتا از مرزهای غربی و جنوبی وارد کشور می‌شود.
به گفته مقام‌های مسئول سالانه 800 میلیون دلار لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق وارد کشور می‌شود. این درحالی است که واردات قانونی کشور درزمینه لوازم آرایشی و بهداشتی به‌طور متوسط سالانه 150میلیون دلار است که تولیدات داخلی فقط جوابگوی 10‌درصد از نیاز بازار مصرف است.
معضل قاچاق
دراین میان قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی از مهم‌ترین چالش‌های موجود در استان است که علاوه بر اینکه سبب می‌شود تولید‌کنندگان رغبت خود را برای ادامه حضور در بازار نابرابر از دست بدهند، در درازمدت نیز سبب رکود در بازار کسب و کار این حوزه نیز می‌شود.این روزها در بیشتر معابر عمومی سنندج شاهد خرید و فروش علنی لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق و عموما غیربهداشتی هستیم.
میزان بالای مصرف این لوازم در استان، بهترین بهانه برای بررسی بازار این نوع کالاها به شمار می‌آید. فارغ از اینکه شاید خرید و فروش علنی این نوع کالاها ازنظر فرهنگی و اجتماعی خوشایند نباشد، اما با توجه به میزان گرایش به لوازم آرایشی و بهداشتی، به میان خریداران و فعاان این نوع کسب‌و‌کار فعالیت رفتیم تا ببینیم آن‌گونه که گفته می‌شود، برای صاحبان آن نان و آب دارد یا نه؟
کالاهای تقلبی
«فریدون امین پناه» فروشنده جوان لوازم آرایشی و بهداشتی در یکی از پاساژهای سنندج است که قفسه‌های فروشگاه او از انواع لوازم آرایشی و بهداشتی گرفته تا عطر و ادکلن پر شده است.وی درباره وضع کنونی این نوع کسب‌و‌کار می‌گوید: استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی قرن‌هاست که به شکل‌های مختلف میان مردم رواج دارد، اما از آنجایی که بیش‌تر لوازم آرایشی و بهداشتی که مردم خریداری می‌کنند، تقلبی است در درازمدت می‌تواند عوارض زیادی هم برای سلامت آنها و هم برای کسب وکار ما داشته باشد.امین پناه ادامه می‌دهد: متأسفانه هر روزشاهدیم که لوازم آرایشی و بهداشتی تقلبی به‌صورت قاچاق از مرزهای کشور وارد کردستان می‌شود و به فروش می‌رسد.این فروشنده تصریح می‌کند: این موضوع در استان سبب شده است که افرادی مانند من که لوازم استاندارد عرضه می‌کنیم، مشتریان چندانی نداشته باشیم، چراکه قیمت کالاهای تقلبی و قاچاق ارزان‌تر است و متأسفانه مردم بیش‌تر قیمت را درنظر می‌گیرند و به کیفیت اهمیت چندانی نمی‌دهند.امین پناه می‌گوید: باید مشکل قاچاق کالا و به‌ویژه قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی در استان به‌صورت اساسی پیگیری و راهکار مناسبی برای رفع این مشکل ارائه شود. مسئولان نباید فقط به برگزاری چند جلسه و برخورد سخت با قاچاقچیان بسنده کنند.  وی اضافه می‌کند: مشکلی به نام قاچاق نیازمند تقویت و گسترش زیرساخت‌های اقتصادی در استان است تا جوانان در صنایع مختلف مشغول به کار شوند و بازار قاچاق کالا از رونق بیفتد.
فروش روزافزون
یکی دیگر از فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی درسنندج اظهارمی کند: فقط کردستانی‌ها نیستند که مشتری لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق به شمار می‌روند، بلکه در بیشتر شهرهای ایران این نوع کالاها مشتریان بسیاری دارد و بازار پررونقی پیدا کرده است.
«فریبرز محمدی» می‌افزاید: این روزها تولید لوازم آرایشی با کیفیت‌های مختلف به صنعت بزرگی در دنیا تبدیل شده و تقاضا برای محصولات آرایشی با شتاب بسیار رو به افزایش است، به‌طوری که ایران و به‌ویژه کردستان را به مقصد اصلی محصولات آرایشی و بهداشتی تقلبی تبدیل کرده است.
وی ادامه می‌دهد: مردم و به‌ویژه بانوان باید از خرید لوازم آرایشی با برندهای غیرمعتبر خودداری کنند. محصولات آرایشی و بهداشتی که در ایران تولید می‌شود، برای استفاده مناسب است و بیشترشان کیفیت قابل قبول و تاریخ انقضای مشخصی دارند که اطمینان به آنها را آسان‌تر می‌کند.  این فروشنده لوازم آرایشی تصریح می‌کند: کالاهایی که ازسوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد تأیید قرار می‌گیرند، قابل استفاده‌اند، اما درزمینه کالاهایی که از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود، هیچ تضمینی کیفیتی وجود ندارد که از ترکیبات مطمئن در ساخت آنها استفاده شده باشد.  محمدی می‌افزاید: مسئولان مربوط باید فرهنگ استفاده صحیح از لوازم آرایشی وبهداشتی را در جامعه نهادینه کنند که بتوانیم از ورود کالاهای قاچاق به بازار استان و به تبع آن کشور جلوگیری کنیم.
ارزان اما بی‌کیفیت
یک شهروند سنندجی که درحال خروج از فروشگاه لوازم آرایشی و بهداشتی است دراین زمینه می‌گوید: بعضی از بانوان سنندجی مواد آرایشی و بهداشتی غیراستاندارد را با مارک‌های متفاوت خریداری می‌کنند که موضوع عوارض زیانباری برای آنها به همراه دارد.«لیلا قدیمی» قدرت مالی پایین را دلیل اصلی رونق بازار قاچاق لوازم آرایشی می‌داند و می‌افزاید: این موضوع سبب می‌شود مصرف‌کنندگان نگاهی به عوارضی که ممکن است دچار آن شوند، نداشته باشند.
عوارض جبران‌ناپذیر
یک کارشناس حوزه بهداشت با بیان اینکه درج برچسب مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روی کالاها از راه‌های تشخیص لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق است، اظهارمی کند: تغییر رنگ پوست، سوختگی شیمیایی و ایجاد زخم از واکنش‌های پوستی نسبت به استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی غیرمجاز به شمار می‌رود.«مهناز بنی هاشمی» ادامه می‌دهد: در برخی از موارد با توجه به شیوع استفاده از لوازم آرایشی، ممکن است استفاده از این مواد بدون کیفیت حساسیت‌های تماسی یا آلرژیک یا تجمعی ایجاد کند.
وی با اشاره به دیگر عوارضی که ممکن است استفاده از مواد آرایشی نامرغوب به همراه داشته باشد، اضافه می‌کند: از دیگر عوارضی که ممکن است استفاده نا‌به جا از این نوع مواد دربر داشته باشد، آکنه‌هایی است که براثر استفاده از این مواد به وجود می‌آید.